Fitxategiak
Irulegi Irratia
II-166a
- Grabazio data: 1997-07-20
- Jabea: Euskarabidea-mediateka
- Berriemailea:
- Ikertzailea:
- Gai nagusia: Baratze egitea.
- Gaiak: artitxokak, aurkezpena, baratzeko animaliak, baratzeko orientazioa, barazkiak, ereitea, ereitea:ereiteko manerak, ereiteko aroa, haziak, hego haizea, lana: baratzeko lana, lana:baratzeko lana, landareentzako pozoiak, libertimendua: pertsonaiak, lurra jorratzea, meloia, ongarria
- Bistaratzeko baimena: Librea
- Argitaratzeko baimena: Mugatua
- Soinu kalitatea: Ona
| Herria | Euskalkiak | Mapak |
| Zatia | Iraupena | Gaiak | Sumario |
| A01 | 00:00:00 00:00:44 |
Irratiko sintonia. | |
| A02 | 00:00:45 00:01:03 |
aurkezpena | Aurkezpena. |
| A03 | Irratiko sintonia. | ||
| A04 | 00:01:19 00:01:36 |
aurkezpena | Aurkezpena. |
| A05 | 00:01:37 00:01:45 |
Irratiko sintonia. | |
| A06 | 00:01:46 00:03:43 |
lana:baratzeko lana | Baratzeko lana. Gorapena (hilbetea) eta beherapena, ilargiaren arabera egiten ziren lanak baratzean. Beherapenean buruak egin ditzaten, baratxuriak, lursagarrak (patatak), tipulak... ezarri behar dira. Gorapenean, aldiz, goiti egiten duten gauzak, azak adibidez. Piperrak eta tomateak edozein sasoiretan landatzen dira. Egurra ere gorapenarekin botatzen bada sua gogotik egiten du, beherapenarekin arbolak badu izerdia eta ez da berdin. |
| A07 | 00:03:44 00:05:31 |
lana:baratzeko lana | Baratzea martxoan hasten da, negua bukatzean. Lehendabizi porru hazia ezartzen da, letxuga mota guztiak ere sasoi honetan ezartzen dira, gero badira beste mota batzuk neguan ezartzen direnak. Perrexila beherapenean ezartzen da. Azak momentu berean ezartzen dira, karrotak ere bai. Batzuetan hamabost egun beherapenaren edo gorapenaren zain egon ebhar da, eguraldi txarrarekin batzuetan prozesua atzeratzen da. |
| A08 | 00:05:32 00:08:15 |
ereiteko aroa, lana:baratzeko lana | Ereiteko aroa, ereiteko kondizioak: lurra lehorra egon behar da, aurretik itzulia eta lehortua. Modu honetan aise hazten dira barazkiak. Ongarria ere behar du lurrak. Ongarria abenduan ezarri ohi da, ez da nolanahi ezarri behar eta behar den sasoian. Hilabete guztiz badira landatzeko gauzak, iraila arte kasik. Martxoan oraindik karroinaren (izotzaren) arazoa bada. |
| A09 | 00:08:16 00:08:55 |
ereitea:ereiteko manerak, lana: baratzeko lana | Haziak lurrean nola ezarri behar dira: batzuk (karrota,...)lurraren azalean ezarri behar dira, bi edo hiru zentrimetotara, burua barnerat egiten baitu. Lursagarrak (patatak) ere ez dira oso barnean ezarri behar, hamar bat zentimetro. |
| A10 | 00:08:56 00:10:18 |
ereiteko aroa, lana: baratzeko lana | Ilarrak, babak, baratxuriak,...azaroan ezartzen dira. Batzuek beranduago ezartzen dituzte, otsailan ezartzen dituzte, baina askotan aroak ez du laguntzen. Ahal bezain goizik ezarri behar dira horiek, lehendabizi erroak egiten baitituzte, erroak beti bizi baitira. Apirilean karrotak, tomateak eta piperrak ezartzen dira, perrexila apirilean edo martxoan ezartzen da. |
| A11 | 00:10:19 00:12:20 |
haziak, lana:baratzeko lana | Haziak bildu behar dira eta lehortzen utzi. Gero konjelatzen dira. |
| A12 | 00:12:21 00:18:03 |
Irratiko sintonia. | |
| A13 | 00:18:04 00:19:53 |
lana: baratzeko lana, landareentzako pozoiak | Azak erosten dira, baina hazia baldin badu hazi horrek berriz beste landare bat emanen du. Hoberena sasoia da:uda, udazkena, udaberria eta negua. Orain ez da sasoirik eta beti erremedioak behar dira. Pozoiak. |
| A14 | 00:19:54 00:25:24 |
barazkiak, haziak, hego haizea, lana:baratzeko lana | Piperrak, tomateak,...ez ditu haziak erosten, berak ateratzen ditu bere landareetatik eta oso indartsuak dira hazi horietatik ateratzen diren landareak. Tomate motak. Piper motak. Tipula motak. Tipulek uztailan haziak ematen dituzte. Porruak. Baratxuriak. Hego haizeak dena botatzen du urrian batez ere. |
| A15 | 00:25:25 00:25:57 |
baratzeko orientazioa, lana:baratzeko lana | Baratzearen orientazioaren garrantzia. |
| A16 | 00:25:58 00:27:11 |
artitxokak | Artixotak. |
| A17 | 00:27:12 00:31:06 |
Irratiko sintonia. | |
| A18 | 00:31:07 00:36:17 |
ereitea, lana:baratzeko lana, lurra jorratzea | Perexila. Landare diferenteak nola landatu. |
| A19 | 00:36:18 00:37:14 |
meloia | Meloinak (meloiak).Lehen aldiz landatu zituen eta usteldu ziren, leku oso lehorrak behar dituztelako. |
| A20 | 00:37:15 00:37:57 |
lana:baratzeko lana, libertimendua: pertsonaiak | Lurra jorratzea. |
| A21 | 00:37:58 00:39:41 |
baratzeko animaliak, lana: baratzeko lana | Lurpeko animaliak baratzean: zizareak, satorrak,... |
| A22 | 00:39:42 00:40:22 |
landareentzako pozoiak | Baratzean erabiltzen diren pozoiak, barazkietan, lurrean gelditzen da pozoin hori. |
| A23 | 00:40:23 00:42:47 |
lana:baratzeko lana, ongarria | Baratzearentzako ongarriak. Ez du garrantzirik landare mota diferenteak elkarren kontra jartzeak, berdin du bata bestearen ondoan ezartzea. |
| A24 | 00:42:48 00:43:22 |
lana:baratzeko lana | Lehen ilarrak artoaren artean eta babak ogiaren (gariaren) artean landatzen ziren. |
| A25 | 00:43:23 00:46:50 |
Irratiko sintonia. |
| Pista | Artxiboa entzun | Iraupena |
| II-166a-A | 46:50 |